Drewno to materiał uniwersalny i przyjazny. Jest naturalne, ciepłe, bardzo estetyczne, ale podatne na wiele czynników niszczących. Jednym z nich są owady i mikroorganizmy, które na drewnie żerują. Na szczęście są sposoby, aby się przed nimi ustrzec, a w krytycznych wypadkach – skutecznie zwalczać.
- Szkodniki drewna - rodzaje
- Jak usunąć szkodniki z drewna?
- Jak powinna wyglądać ochrona drewna przed szkodnikami?
Pojawienie się niszczących drewno owadów w domu lub ogrodzie może mieć ono charakter nagły i masowy i spowodować spore szkody. Doradzamy jak rozpoznać szkodniki drewna i jak reagować w przypadku, gdy się pojawią. Najważniejsze to odpowiednio zabezpieczyć meble. W artykule wskazujemy najlepsze metody.
Szkodniki drewna – rodzaje
Najpowszechniej występujące szkodniki drewna to owady kilku gatunków. Drewna potrzebują do odżywiania, rozmnażania lub na pewnych etapach rozwoju larw. Szkodniki różnią się pod wieloma względami, ale ich identyfikacja bywa trudna. Niektóre preferują drewno suche, inne wolą wilgotne, jedne lubią drewno miękkie, a inne – twardsze.
Najpoważniejsze szkody powodują owady rozmnażające się i żerujące w drewnie, ale spotkać też można gatunki traktujące drewniane obiekty jako kryjówkę. Larwy niektórych gatunków mogą obok drewna zjadać też sklejkę, tekturę, tkaniny czy ścianki kartonowo-gipsowe.
Długotrwałe zjadanie przez owady może osłabiać strukturę drewna. Pojawiają się w nim otwory, przez które dojrzałe osobniki wydostają się na zewnątrz. Drewno zniszczone przez owady łatwiej również kolonizują szkodliwe grzyby i inne mikroorganizmy.
Dwa najczęściej występujące – i najgroźniejsze – szkodniki drewna to kołatek domowy i spuszczel pospolity. Ten pierwszy lubi dużą wilgotność i temperatury ok 22°C. Co ciekawe, jego larwy mogą rozwijać się nawet przez kilka lat, powodując duże ubytki w drewnie. Ulubione środowisko kołatka to wilgotne piwnice, stare domy, źle wentylowana, zawilgocona kuchnia lub łazienka z dostępem do drewnianych mebli lub okładzin.
Spuszczel pospolity to rodzaj chrząszcza, którego larwy żerują na drewnie iglastym. Szczególnie zagrożone ich obecnością mogą być elementy konstrukcyjne dachów i budynków, w tym ściany i słupy podpierające konstrukcję. Lęgnięciu się owadów sprzyja chropowate, spękane drewno, gdyż samicom łatwiej jest składać jaja w zagłębieniach i szczelinach. Larwy lubią sporą wilgotność drewna, sięgającą 50% oraz wysokie temperatury.
Warto zwrócić też uwagę na rodzinę miazgowców. Preferują one drewno drzew liściastych, chętnie atakując np. źle zabezpieczone lub stare parkiety. Niektóre, na szczęście rzadziej występujące, odmiany miazgowców upodobały sobie egzotyczne gatunki drewna.
Jak usunąć szkodniki z drewna?
Pierwszym krokiem jest identyfikacja problemu, w tym określenie rodzaju owadów, jakie zaatakowały nasze meble, ściany lub podłogi. Warto wiedzieć, że ewidentne przejawy obecności owadów pojawiają się dopiero wówczas, kiedy szkodników jest naprawdę dużo. Wcześniej problem może przebiegać bez wyraźnych objawów.
Przejawem obecności owadów w drewnianych elementach często są drobne otworki, przez które wylatują dorosłe owady po przepoczwarzeniu się z postaci larwy. Ich duża liczba może oznaczać, że wewnątrz drewna bytowało już kilka pokoleń larw, a co za tym idzie – uszkodziły strukturę drewna.
W przypadku elementów konstrukcyjnych budynków oznacza to nawet zagrożenie zawaleniem i konieczność pilnych napraw. Objawem towarzyszącym pojawianiu się otworów wylotowych może być też drzewny pył, który wysypuje się w miarę jak owady zjadają i trawią drewno.
Delikatne skrobanie lub specyficzne kołatanie wewnątrz drewna oznacza, że w środku żerują larwy. Obecność owadów łatwo przeoczyć w miejscach, które rzadko kontrolujemy – np. w konstrukcji szop czy altan. Warto więc wyrobić sobie nawyk regularnych oględzin.
Jeżeli stwierdzisz obecność owadów, dobrze byłoby zidentyfikować ich gatunek. Ale – szczerze – może być to dość trudne dla laika. Odróżnić od siebie w zasadzie można tylko dorosłe sztuki, a te ciężko schwytać. Na szczęście dostępne obecnie środki zabezpieczające drewno lub zwalczające owady mają najczęściej szerokie spektrum działania.
Już istniejącą populację owadów zwalczysz, nanosząc na drewniane elementy odpowiednie środki owadobójcze. Aplikuje się je poprzez malowanie lub wpuszczanie do otworów wylotowych. Są też metody – przydatne np. w ratowaniu konstrukcji budynków, kiedy przeprowadza się profesjonalną dezynsekcję. Preparat podaje się wówczas w postaci gazu, są nawet metody polegające na zabijaniu owadów poprzez podgrzewanie mikrofalami.
Co odstrasza szkodniki drewna?
W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, lepiej ochronić drewno przed atakiem owadów już na etapie budowy.
Najprostszą i najskuteczniejszą metodą jest zabezpieczenie odpowiednim preparatem gruntującym do drewna. Co ważne, pełną ochronę daje zastosowanie środków przenikających do wewnątrz drewnianych elementów i to na dużą głębokość. Owady nie są wówczas w stanie znaleźć środowiska do żerowania i składania jaj.
Zabezpieczenie tylko środkiem powierzchniowym może być w niektórych przypadkach niewystarczające. Nawet dobrze wysezonowane drewniane elementy, np. konstrukcji budynków, mogą z czasem pękać. Powstałe szczeliny to wygodna droga dla owadów do warstwy przyjaznego dla ich rozwoju drewna.
Drewno konstrukcyjne najlepiej zabezpieczyć Impregnatem Konstrukcyjnym VIDARON. Wnika on głęboko w strukturę drewna, skutecznie powstrzymując rozwój owadów, a także grzybów i mikroorganizmów. Jednocześnie doskonale zabezpiecza przed wodą i czynnikami atmosferycznymi. Na dodatek występuje w formie koncentratu, więc jest niezwykle wydajny. Zabezpieczone w ten sposób elementy w razie potrzeby można też dodatkowo pokryć preparatem powierzchniowym.
Polecany produkt
IMPREGNAT OCHRONNY DO DREWNA GRUNTUJĄCY
W przypadku budowy niedużych obiektów drewnianych na działce czy w ogrodzie, np. pergol czy altan, dobrym rozwiązaniem będzie Impregnat Ochronny do Drewna Gruntujący VIDARON. Powstrzymuje kolonizację drewna przez owady, ale też dobrze zabezpiecza przed grzybami, w tym lubiącą wilgoć sinizną. To dobra warstwa gruntująca, po której należy zastosować preparat powierzchniowy, np. lakier lub lakierobiejcę.
Przykładem dobrej lakierobejcy jest Lakierobejca Ochronno-Dekoracyjna VIDARON. Pomalowane nią powierzchnie zyskują mocną i odporną powłokę. Przez tak zabezpieczoną warstwę trudno przedostać się owadom, meble i obiekty ogrodowe zyskują też dobre zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi, wilgocią, mrozem i światłem.
Poza zabezpieczeniem odpowiednimi preparatami, przestrzegaj kilku najważniejszych zasad, które pomagają chronić drewno przed niszczycielskim wpływem owadów. Przede wszystkim zabezpiecz je przed wilgocią. Podstawa sukcesu to odpowiednie malowanie, ale warto zwrócić też uwagę, gdzie np. przechowujesz ogrodowe meble zimą lub czy nie stoją w miejscu, gdzie często zbiera się woda.
Osobnym tematem jest surowe drewno, z którego dopiero będą budowane obiekty lub montowane meble. Przede wszystkim takie drewno powinno być dobrze wysezonowane, co oznacza, że nie powinno mieć więcej niż 10-20% wilgotności. Przed zakupem warto dobrze je obejrzeć pod kątem owadów – może zdarzyć się, że te już zdążyły skolonizować materiał, jeszcze na etapie pozyskania w lesie lub w przypadku nieprawidłowego przechowywania w magazynie. Warto wiedzieć, że drewno ze starszych drzew jest odporniejsze na ataki owadów. Starsze drewno jest twardsze i zawiera mniej składników, którymi lubią odżywiać się larwy.
Jeżeli masz ciekawe drewniane meble, urokliwą pergolę czy fantazyjną altanę – podziel się nią z nami! Bardzo cenimy też spostrzeżenia i uwagi praktyków, szczególnie tych korzystających z naszych produktów. Dzielmy się doświadczeniem i radami, aby piękne drewno w naszych domach i ogrodach przynosiło nam jak najwięcej radości!