Pomidory są jednymi z najpopularniejszych warzyw na całym świecie. W polskim klimacie uprawa pomidorów jest możliwa w tunelu lub szklarni, w donicach, a także w gruncie. Jak uprawiać pomidory? Swoimi radami dzielą się Nina i Grzegorz Sacharczukowie z Bielska Podlaskiego, od 40 lat prowadzący własną hodowlę pomidorów.
Z tego artykułu dowiesz się:
– Czy uprawa pomidorów w ogrodzie to dobry pomysł?
– Jak uprawiać pomidory? Najważniejsze zasady
– Jak pielęgnować pomidory? Częste błędy
Marzy Ci się własna hodowla pomidorów w ogrodzie? To świetny pomysł! Wbrew przekonaniu, że pomidory to warzywa trudne w uprawie, w rzeczywistości poradzi z nią sobie początkujący ogrodnik. Trzeba tylko poznać zasady ich pielęgnacji.
W artykule podpowiemy, jak prowadzić pomidory, by przyniosły pyszne i zdrowe owoce. Przedstawimy najważniejsze zasady uprawy pomidorów oraz najczęstsze błędy, które popełniają ogrodnicy. Jeśli chcesz wiedzieć, jak hodować i pielęgnować pomidory, zapraszamy do lektury!
Czy uprawa pomidorów w ogrodzie to dobry pomysł?
Dlaczego warto uprawiać pomidory samodzielnie? Pierwsza zaleta uprawy pomidorów w ogrodzie to możliwość pozyskania warzyw wolnych od chemii. Przemysłowa hodowla pomidorów wiąże się z intensywnym nawożeniem i opryskami wiele razy w ciągu sezonu, aby warzywa rosły większe i nie cierpiały na choroby.
W domowych warunkach możesz prowadzić ekologiczną uprawę pomidorów w ogrodzie, używając naturalnych środków bakteriobójczych i nawożąc warzywa w ekologiczny sposób, np. przy pomocy gnojówki z pokrzywy. Dzięki temu masz pewność, że warzywa, które trafiają na twój stół, są w 100% bezpieczne i wolne od szkodliwych substancji, czego nie można powiedzieć o wielu pomidorach z wielkich plantacji, dostępnych w dużych sieciach handlowych.
Domowa uprawa pomidorów to także bardzo tani sposób na zyskanie pysznych warzyw. Spożywa się je n a surowo, ale są doskonałe przede wszystkim jako składniki przetworów – sałatek, przecierów, sosów, soków oraz koncentratów.
Pomidory są świetnym źródłem wielu cennych witamin i mikroelementów – zawierają m.in. duże ilości potasu, sodu, cynku, fosforu, magnezu, wapnia, witaminy C, B1, B2, B3, B6 oraz kwasu foliowego. W składzie mają likopen, który działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybicznie, przeciwbakteryjnie oraz ogranicza ilość wolnych rodników.
Jak uprawiać pomidory? Najważniejsze zasady
Pomidory lubią ciepło, a ich okres wegetacji jest bardzo długi. Nie da się więc w polskich warunkach hodować ich z siewu prosto do gruntu. Jedyną opcją jest uprawa z rozsady.
- Do dyspozycji masz dwie możliwości. Jeśli jesteś początkującym ogrodnikiem, najlepszym pomysłem będzie zakup gotowych sadzonek z rozsady i przesadzenie ich do gruntu, tunelu, szklarni lub donic.
- W szkółkach ogrodniczych znajdziesz wiele ciekawych gatunków i odmian pomidorów z rozsady – niektóre z nich przeznaczone są do uprawy w gruncie, inne do hodowli szklarniowej. Sadzonki wysadza się do gruntu po 15 maja. W szklarni lub tunelu – nawet trzy-cztery tygodnie wcześniej. Idealna rozsada ma ok. 20-30 cm wysokości i 6-7 liści – mówią hodowcy pomidorów, Nina i Grzegorz Sacharczukowie.
Jakie odmiany pomidorów są najlepsze do domowej hodowli początkującego ogrodnika?
- Pomidory do uprawy szklarniowej: Sandoline, Pelikan, Bekas, Tukan, Brooklyn.
- Pomidory karłowe (czyli samokończące) nadające się do uprawy w gruncie: Beta, Betalux, Koralik, Kmicic, Hubal, Talon, Ułan, Malinowy Maliniak oraz różne odmiany pomidorów koktajlowych.
- Pomidory wysokie, w zależności od odmiany rosnące nawet do 2 i więcej metrów w górę: San Marzano, Płomień, Malinowy Olbrzym, Malinowy Bawole Serce, Malinowy Warszawski.
Inna opcja, by zacząć przygodę z uprawą pomidorów w ogrodzie, to wysianie rozsady samodzielnie. Idealny termin na siew pomidorów to luty. Nasionka sieje się do ziemi w wielodoniczkach lub innych pojemnikach na rozsady i trzyma na parapecie w domu. Kolejny etap to pikowanie do samodzielnych pojemniczków. Na stałe miejsce wysadzamy sadzonki dopiero po 15 maja (w przypadku pomidorów do gruntu) lub odpowiednio wcześniej, jeśli dysponujesz szklarnią lub tunelem.
Jakie stanowisko i ziemia dla pomidorów?
Pomidory lubią ziemię piaszczysto-gliniastą i przepuszczalną, o pH od 5,5 do 6,5. Najlepiej wymieszać ją z kompostem lub specjalnym podłożem do uprawy warzyw. Pamiętaj też, że jeśli zasilałeś ziemię obornikiem, musisz poczekać z uprawą pomidorów jeden sezon.
Porada eksperta
Jeśli nie masz tunelu, musisz przewidzieć dla sadzonek pomidorów w ogrodzie miejsce słoneczne i osłonięte od wiatru. Są roślinami ciepłolubnymi – nie tolerują najmniejszych przymrozków, wiatru, a narażone na deszcz, będą chorowały. Aby mogły dobrze rosnąć i owocować, potrzebują stabilnej temperatury od 22 do 27°C. Dlatego często uprawia się je w osłoniętych tunelach, które gwarantują odpowiednią ciepłotę powietrza. Pod każdą sadzonkę pomidora warto też dać pokrzywę (łodyga wraz z liśćmi), przysypać delikatnie ziemią i dopiero sadzonka – dzięki temu będą lepiej rosły. Tak robimy w naszej hodowli od 40 lat
Nina i Grzegorz Sacharczukowie
Jak sadzić pomidory do gruntu?
Jak uprawiać pomidory? Jeśli masz już rozsadę, kolejny etap do wysadzenie jej na stałe miejsce. Na 1 m2 ziemi nie powinny przypadać więcej niż 3 sadzonki. Rośliny nie mogą rosną zbyt blisko siebie, bo w razie porażenia zarazą ziemniaczaną jednego egzemplarza, w krótkim czasie stracisz całą hodowlę.
Pamiętaj, że sadzonki muszą się znaleźć w ziemi głębiej niż rosły w doniczce – tak, by dolne liście były na poziomie gruntu. Jak prowadzić pomidory? Każda sadzonka musi dostać swój palik, do którego przewiążesz lub przymocujesz główny pęd. Niektóre odmiany pomidorów rosną nawet do 2 metrów wysokości (potrafią i więcej), dlatego palikowanie i podwiązywanie pędów to konieczność. Ziemię wokół sadzonek można wyściółkować, by ograniczyć parowanie wody, choć jak mówią Nina i Grzegorz Sacharczukowie, gdy gleba jest wilgotna, lepiej jej nie ściółkować.
Coraz popularniejszą opcją jest też uprawa pomidorów w podwyższonych grządkach lub dużych drewnianych donicach. Dzięki temu łatwiej je pielęgnować i nawozić. Pamiętaj, aby przed sezonem drewno zaimpregnować i pomalować, by wilgoć, glony i pleśń nie uszkodziły Twoich donic. Polecamy zastosowanie dwóch środków: pierwszy etap to konserwacja drewna Impregnatem do Drewna Gruntującym Vidaron. Następnie trzeba użyć Impregnatu Ochronno-Dekoracyjnego Ogrodowego lub Impregnatu Ochronno-Dekoracyjnego Powłokotwórczego Vidaron. Który z nich wybrać? Jeśli zależy Ci na naturalniejszym efekcie dekoracyjnym, wybierz Impregnat Powłokotwórczy – impregnuje on, chroni i wzmacnia drewno, a dodatkowo nadaje mu kolor, który podkreśla piękne usłojenie. Jeśli zależy Ci na produkcie 3w1, który impregnuje, chroni i dekoruje drewno, postaw na Impregnat Ogrodowy wyróżniający się szeroką gamą intensywnych odcieni od dębu bielonego po szarości, limonkę czy kolor lazurowy.
Najważniejsze zasady domowej uprawy pomidorów dla początkujących
Oto, co radzą doświadczeni ogrodnicy, Nina i Grzegorz Sacharczukowie, początkującym hodowcom pomidorów:
- Pomidory podlewaj raz w tygodniu, ale bardzo obficie.
- Jeśli prowadzisz uprawę w tunelu, zadbaj, aby był dobrze wietrzony (konieczny jest przeciąg).
- Jak pielęgnować pomidory? Klucz to odpowiednie nawożenie. Pomidory potrzebują w trakcie wegetacji wielu składników odżywczych, przede wszystkim potasu, azotu, fosforu i magnezu. Musisz im je dostarczyć – najlepiej stosując naturalny nawóz, np. domową gnojówkę z pokrzywy czy Biohummus. W sklepach znajdziesz też szeroki wybór nawozów mineralnych – granulowanych i w płynie.
- Większość pomidorów wysokich wymaga prowadzenia na jeden lub maksymalnie dwa pędy i regularnego usuwania wilków (czyli wyrastających z kątów liści pędów bocznych). Usuwanie wilków powinno stać się codziennym rytuałem każdego początkującego hodowcy. Nie usuwa się wilków z pomidorów samokończących oraz koktajlowych, które zwykle rosną po prostu w formie „krzaczka”. Nie wolno też odrywać wilków w pochmurny i deszczowy dzień.
- Gdy pomidory zaczynają owocować, usuwa się dolne gałęzie poniżej owocującego grona. Jeśli nie jesteś pewien jak „prześwietlać” pomidory, bez problemu znajdziesz w internecie mnóstwo przydanych tutoriali.
- Pod koniec sierpnia pomidory wysokie „ogławia się”, czyli usuwa wierzchołek, aby przyspieszyć dojrzewanie.
Jak pielęgnować pomidory? Częste błędy
Pomidory są bardzo wrażliwe na choroby i walka z nimi jest najczęstszym problemem początkujących (i nie tylko) ogrodników. Często musisz zastosować oprysk (na początku najlepiej naturalny, np. z czosnku czy gnojówki z pokrzyw), ale jeśli hodowla jest zagrożona – także z pomocą środków dostępnych w sklepach. Zaraza ziemniaczana potrafi w kilka dni spustoszyć nawet pokaźną i dorodną hodowlę, dlatego trzeba ją zwalczać, jak tylko zobaczysz najmniejsze nawet zmiany na liściach.
Inny błąd początkujących ogrodników to nieodpowiednie uszczykiwanie wilków lub całkowity jego brak, co powoduje zmniejszenie plonów. Nadmierne pozbawianie pomidorów liści także jest błędem – do pewnego momentu rośliny te potrzebują liści, by prowadzić proces fotosyntezy.
Domowa hodowla pomidorów w ogrodzie to świetna rozrywka dla całej rodziny, a jednocześnie sposób na pyszne przetwory i spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Mamy nadzieję, że nasze rady jak uprawiać pomidory zachęciły Cię do rozpoczęcia własnej przygody z tymi fantastycznymi warzywami. To możliwe nawet na balkonie w bloku!
